Που ναι η λύση, οεο;

"Η ζωή", έλεγε ο Λένον, "είναι αυτό που σου συμβαίνει καθώς είσαι απασχολημένος με άλλα σχέδια." Αν το είχε πει ο Λένιν αυτό, μπορεί να το λεγε κάπως έτσι: "Η ταξική πάλη είναι αυτό που συμβαίνει καθώς είσαι απασχολημένος με την αναζήτηση της λύσης στην κρίση." Γιατί βέβαια η κρίση όταν δεν επιλύεται με τα παραδοσιακά οικονομικά μέτρα και μηχανισμούς μπορεί να μην παράγει μόνη της τη λύση της, παράγει όμως πολιτική: πολιτικές συγκρούσεις, πολιτικές μετατοπίσεις, νέους πολιτικούς συσχετισμούς.

Τον πρώτο καιρό της κρίσης, όταν άρχισα και εγώ να γράφω για το θέμα, η αγαπημένη επωδός των (νεο)φιλελεύθερων στα ιστολόγια που μιλούσαν σχετικά ήταν "και τι έχετε να προτείνετε;" ή "και τι πρόταση έχετε;" Η μπλόφα απέδωσε, βραχυπρόθεσμα βέβαια, καρπούς: αρκετούς μήνες μετά, οι λεγόμενοι "αριστεροί οικονομολόγοι" έφαγαν τα μουστάκια τους σε έναν άτυπο διαγωνισμό εύρεσης της λύσης στην κρίση. Ήταν σαν η κρίση του καπιταλισμού να είχε βαφτιστεί πρόβλημα σε μαθηματική Ολυμπιάδα, και έτσι όποιος έβρισκε πρώτος τη "λύση" θα κέρδιζε τον αιώνιο θαυμασμό του κοινού και την αιώνια ζήλια των ανταγωνιστών του.

Αλλά οι αριστεροί οικονομολόγοι ξέχασαν, καθώς ήταν οικονομολόγοι, ότι και το καλύτερο πρόγραμμα επίλυσης να έχεις φτιάξει στο μυαλό σου, χρειάζεται και η πολιτική ισχύς για να το θέσεις σε εφαρμογή. Και οι αριστεροί οικονομολόγοι δεν είχαν πολιτική ισχύ. Μάλλον, η ιδέα που ενορχηστρώθηκε πολύ επιτυχημένα σε εκείνη τη φάση ήταν η εξής: για να αποκτήσεις πολιτική ισχύ πρέπει να πρωτεύσεις στον διαγωνισμό επίλυσης της κρίσης ή έστω απάλυνσής της. Λύσε πρώτα το πρόβλημα στη θεωρία για να εμπιστευτούμε και τον όποιο πολιτικό μηχανισμό εκπροσωπείς να κυβερνήσει στην πράξη. 

Αλλά βέβαια, μέχρι να κάνουν τους υπολογισμούς τους οι εργατικοί αλλά κάπως άβγαλτοι αριστεροί οικονομολόγοι και να καταλήξουν (που βέβαια δεν κατέληξαν, καθώς η κρίση δεν είναι πνευμονία να έχει ένα βέβαιο αίτιο ως ασθένεια), η κυβέρνηση είχε λάβει και είχε περάσει απ' τη βουλή κανα δυο τρία μνημόνια, είχε περάσει κάποιες δεκάδες μέτρα, η ανεργία είχε εκτιναχθεί, η παραγωγικότητα είχε πάθει καθίζηση, τα spreads έκαναν τα δικά τους, το χρέος είχε πολλαπλασιαστεί, και βασικά το πρόβλημα που είχαν κληθεί να λύσουν είχε ήδη αλλάξει όρους προς το χειρότερο αρκετές φορές. Κάπου εκεί βαρέθηκε και το φιλοθεάμον κοινό να περιμένει τη λύση απ' τους αριστερούς οικονομολόγους, και αρχίσανε τα πογκρόμ αρχικά, μετά οι πλατείες, μετά οι διακοπές, και μετά ο νέος γύρος συγκρούσεων, συμμαχιών, οργής και καταστολής. 

Οπότε κάτι δεν πήγε καθόλου καλά με την υπόθεση ότι η κατάκτηση της πολιτικής εξουσίας προϋποθέτει να είσαι τζίνι στην οικονομολογία. Καθότι αν το προϋπέθετε, δεν θα προηγούνταν και στις δημοσκοπήσεις η ΝΔ και ο Σαμαράς, που από ότι ξέρω δεν έκαναν και ιδιαίτερες προσπάθειες να βρουν και να διατυπώσουν καμιά οικονομική λύση που να μην προξενεί γέλιο και στον πιο αδαή, σε αντίθεση με τους φτωχούς πλην εργατικούς αριστερούς οικονομολόγους των οποίων οι κόποι πήγαν άκλαφτοι. 

Φυσικά, το πρόβλημα έχει και ανάστροφη πλευρά: αν δεν έχεις σχέδιο για τον τρόπο με τον οποίο θα ανταπεξέλθεις ως κράτος και ως κοινωνία στις οικονομικές συνθήκες, και να κατακτήσεις την πολιτική εξουσία, το πιθανότερο είναι να την χάσεις ξανά και με γρήγορους ρυθμούς. Αλλά αυτό δεν ακυρώνει το γεγονός ότι οι κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες χειροτερεύουν διαρκώς για την μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού και ότι μια πολιτική δύναμη που δεν μπορεί να εμπνεύσει εμπιστοσύνη για το ενδιαφέρον της για αυτή την πλειοψηφία δύσκολα θα μπορέσει να μαζικοποιήσει τη βάση της. Και αυτό θέλει τόλμη και πρωτοβουλία στην κρίσιμη στιγμή: όχι για να "λύσεις" το ανεπίλυτο βέβαια, αλλά για να το ανατοποθετήσεις σε ένα πλαίσιο με μεγαλύτερο όφελος για το συμφέρον των πιο οικονομικά αδύνατων στρωμάτων. Που σημαίνει επίσης πως πρέπει να δείξεις και τα δόντια σου ενάντια στα οικονομικά ισχυρότερα, την αποφασιστικότητά σου για σύγκρουση με αυτά. Που σημαίνει ότι πρέπει να αρχίσεις σαφώς εντατικότερα την οργάνωση των εκμεταλλευόμενων, την προστασία τους από την κρατική και παρακρατική βία του αντιπάλου, την εκπαίδευσή τους στην τακτική και στρατηγική του ταξικού αγώνα για επικράτηση. 

Είναι με αυτή την έννοια --και όχι βέβαια με την (αριστερο)φιλελεύθερη απάτη περί καλύτερων "θεσμών" και "εξυγίανσης" του τάδε και του δείνα τομέα που θα δώσει "πνοή" σε έναν "καλύτερο καπιταλισμό", ούτε με αυτή του αναρχοαριστερού "αν πιστέψουμε όλοι μαζί στην απουσία σχεδίου μας έχουμε σχέδιο!"-- που η "λύση" --με την ξεκάθαρη έννοια του ποιος οριοθετεί τους όρους του παιχνιδιού και πού μοιράζει τον περισσότερο ταξικό πόνο-- περνά πρώτα απ' την πολιτική.

Τι σημαίνει για μας "επανοπλισμός του Λένιν;"

Ένας από τους αναγνώστες του προηγούμενου βασικού μου ιστολογίου, του Radical Desire,  έθεσε --εμμέσως πλην σαφώς-- ένα ερώτημα, που πιστεύω πως μοιράζονται πολλοί, και εύλογα: τι έχει να μας προσφέρει σήμερα μια επανεπίσκεψη όχι απλά του Λένιν --δεν είναι αυτός ο στόχος μας εδώ-- αλλά μιας κάποιας "λενινιστικής στιγμής" στην μαρξιστική σκέψη και πράξη; Πώς μπορεί μια σκέψη και μια πρακτική που αφορούσε εντελώς διαφορετικές συνθήκες και ένα πολύ παλιότερο στάδιο ανάπτυξης του παγκόσμιου καπιταλισμού να έχει οποιαδήποτε χρησιμότητα για το εργατικό κίνημα σήμερα, τέτοια ώστε να εκτοπίζει ή να παραγκωνίζει άλλες, κατοπινές στιγμές της μαρξιστικής και μεταμαρξιστικής θεωρητικής και πολιτικής παράδοσης;

Θα ήθελα να πω εδώ μονάχα δύο πράγματα ως απάντηση στον φίλο αναγνώστη, παίρνοντας την ευκαιρία που μού έδωσε για να διευκρινήσω κάτι από την πολιτική φιλοσοφία τούτου εδώ του ιστολογίου:

α) Το ερώτημα που πρωτοδιατύπωσε ο Μπενετέτο Κρότσε στο βιβλίο του Τι ζει και τι πέθανε στη φιλοσοφία του Χέγκελ, το ερώτημα δηλαδή για το τι παραμένει επίκαιρο και τι έχει ξεπεραστεί σε μια σκέψη του παρελθόντος, παρουσιάζει δύο επιπλοκές:

i) Αυτό που επικαιροποιεί ή αντίθετα αδρανοποιεί στιγμές του παρελθόντος είναι ένα δυναμικά και απρόβλεπτα εξελισσόμενο παρόν. Συνεπώς, αυτό που ζει ή πέθανε από μια παρελθοντική στιγμή ή από ένα παρελθοντικό μόρφωμα δεν είναι το ίδιο για κάθε παρόν. Ή αλλιώς, το ερώτημα "τι ζει και τι πέθανε" δεν μπορεί να απαντηθεί άπαξ και διαπαντός, αλλά ξανατίθεται για κάθε εποχή εκ νέου και οδηγεί αυτούς που το ξαναθέτουν σε διαφορετικές απαντήσεις από αυτές που δόθηκαν στο εγγύς παρελθόν.

ii) Το ερώτημα "τι ζει και τι πέθανε" δεν είναι ένα ερώτημα που μπορεί να απαντηθεί αφηρημένα και διανοητικά, ωσάν να επρόκειτο για ένα ερώτημα της απλής τάξης της ιστορίας των ιδεών. Με άλλα λόγια, μόνο η πρακτική εμπλοκή με τις δυνατότητες και τους περιορισμούς μιας παρελθοντικής στιγμής της μαρξιστικής θεωρίας και πράξης επιτρέπει την σωστή της επαναξιολόγηση για το παρόν. Η καθαρά θεωρητική και αφηρημένη προαπόφαση, χωρίς την πρακτική εμπειρία της απτής εμπλοκής, για το ότι το χ ή ψ στοιχείο μιας  παρελθοντικής στιγμής ή ενός παρελθοντικού μορφώματος είναι ξεπερασμένο και άχρηστο αποτελεί στοιχείο όχι της υλιστικής αντίληψης της ιστορίας αλλά του αστικού ιδεαλισμού, για τον οποίο η ιστορία είναι μια γραμμική, ευθέως "προοδευτική", και κατά βάση αντιδιαλεκτική υπόθεση. Εκφράζει δηλαδή καθαρά τον αποστεωμένο, χονδροειδή ιδεαλισμό της άρχουσας τάξης, που με τη σειρά του δεν είναι παρά η ιδεολογία του ιστορικού νικητή. 

β) Πολλοί αναρωτιούνται πώς μπορεί μια σκέψη όπως αυτή του Λένιν (ή, για να πάρω το παράδειγμα της πρόσθετης δημοσίευσης εδώ, του Κορδάτου) να μάς βοηθήσει να προσανατολιστούμε σήμερα. Πολύ λιγότεροι από αυτούς που αναρωτιούνται όμως κάνουν τον κόπο να απαντήσουν σε ένα δεύτερο και παράλληλο ερώτημα: σήμερα, σε κρισιακές συνθήκες, πόσο διαφορετική είναι η πολιτική της αστικής τάξης από αυτή απέναντι στην οποία στάθηκαν και απέναντι στην οποία στοχάστηκαν και έπραξαν ο Λένιν ή ο Κορδάτος; Γιατί θέλουμε "κάτι άλλο από τον Λένιν" χωρίς να αναρωτηθούμε καν αν η άρχουσα τάξη δείχνει την ιστορική εκείνη ετοιμότητα που δείχνει αναζητώντας "νέες" λύσεις και όχι πολύ απλά ανακυκλώνοντας τις παλιές; Είναι άραγε επειδή ο Κορδάτος, για παράδειγμα, ήταν προφήτης του μέλλοντος που η περιγραφή του για την αστική πολιτική τακτική και στρατηγική το 1924 μοιάζει τόσο έντονα με αυτό που συμβαίνει σήμερα; Όχι δα. Οι μαρξιστές, το χουμε ξαναπεί, δεν γεννιούνται με κανένα προφητικό χάρισμα. Εκπαιδεύονται σε μια ανάγνωση του παρόντος με βάση τα εργαλεία που έχουν κληροδοτήσει απ' το παρελθόν, και τα οποία ξαναπεξεργάζονται με βάση τα νέα δεδομένα που παρατηρούν. Ας το πούμε απλά λοιπόν: Ο μόνος λόγος που ο Κορδάτος είναι τόσο ακριβής για το 2011 ενώ γράφει για το 1924 είναι ότι η αστική τάξη του 2011 δεν πρωτοτυπεί καθόλου σε σχέση με τους προγόνους της το 1924: η στρατηγική της συνίσταται βασικά στη χρήση της κατασταλτικής βίας του κράτους και την ενθάρρυνση του νεοφασισμού ως διπλού μηχανισμού εξασφάλισης του επιθυμητού στόχου -- τα κατώτερα ταξικά στρώματα να πληρώσουν το μεγαλύτερο μερίδιο των κρισιακών απωλειών του ντόπιου κεφαλαίου. Γιατί λοιπόν σπεύδουν τόσοι και τόσοι να ειρωνευτούν την επάρκεια της επιστροφής στον Λένιν χωρίς να μπουν στον κόπο να σκεφτούν αν οι αστοί ντρέπονται που επιστρέφουν στον Παπάγο, τον Βενιζέλο, τον Πλαστήρα ή τον Μεταξά; Η απάντηση είναι αναπόφευκτη:  είτε επειδή λειτουργούν ως πολιορκητικοί κριοί της αστικής ιδεολογίας μέσα στην εργατική τάξη, σπέρνοντας την αμφιβολία και την ανασφάλεια για τα όπλα που αυτή διαθέτει, είτε επειδή λειτουργούν ως ειλικρινείς πλην αφελείς αριστεριστές που έχουν καταπιεί αμάσητη την ψευδο-ιδέα της μονοσήμαντης και γραμμικής "προόδου" που αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της αστικής ιδεολογίας του 19ου αιώνα. Και έτσι αδυνατούν να ανταποκριθούν στην πραγματική, σπειραλοειδή δομή της ιστορίας, όπου το "καινούργιο" δεν είναι ποτέ αναπόσπαστο από την επανάληψη στοιχείων του παλιού.

Σύντροφοι, ας καταστήσουμε τούτα τα πράγματα σαφή μέσα στο εργατικό κίνημα, και ας βοηθήσουμε την εργατική τάξη να καταλάβει ότι δεν είναι άοπλη πνευματικά και πρακτικά μπροστά στην συνδυασμένη λαίλαπα του νεοφιλελευθερισμού και του νεοφασισμού. Και ας την βοηθήσουμε όσο μπορούμε να αντισταθεί σε όσους προσπαθούν να την πείσουν ότι η επαφή της με τα όπλα που της έχουν δοθεί την φέρνει "πίσω", δήθεν, από τις απαιτήσεις των καιρών. Αντίθετα, η επαφή αυτή είναι η θεμελιώδης προϋπόθεση της δύναμης να ανταπεξέλθεις στους καιρούς που ζούμε σήμερα. Ας γίνει κτήμα κάθε εργάτη ετούτη η σκέψη.

Αναμνήσεις απ' το μέλλον: Γιάνης Κορδάτος, "Ο Πολιτικός ανταγωνισμός μεταξύ των τάξεων στην Ελλάδα"

Γιάνης Κορδάτος

Ο πολιτικός ανταγωνισμός μεταξύ των τάξεων στην Ελλάδα

(απόσπασμα)

Κομμουνιστική Επιθεώρησις, αρ. 11, Νοέμβριος 1924

Αρθρογραφίες στην Κομμουνιστική επιθεώρηση, 1921-1924

Εκδόσεις Συλλογή

[...] Ανασκοπούντες τα ανωτέρω δυνάμεθα ως εξής εις γενικάς γραμμάς να καθορίσομεν την σημερινήν πολιτικήν κατάστασιν.

1ον Ότι η αποσύνθεσις των δυο μεγάλων Κομμάτων της αστικής τάξεως είνε αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσεως, ήτις δεν επαρουσιάσθη ως επαναστατική ευθύς αμέσως μετά την χρεωκοπίαν της ιμπεριαλιστικής μικροαστικής πολιτικής, λόγω των μεγάλων συσσωρευθέντων εκ του πολέμου κερδών και της αδυναμίας του πολιτικού κόμματος της εργατικής τάξεως, του Κομμουνιστικού, να αναμιχθή ενεργώς και αποφασιστικώς με σύνθημα την κατάληψιν της Εξουσίας. 

2ον Ήδη είνε έκδηλα τα φαινόμενα της οικονομικής κρίσεως. Η προσπάθεια δε της κεφαλαιοκρατίας να επιρρίψη επί του λαού γενικώς τα βάρη της καταστροφής (φόρους, πρόσφυγας, κλπ) και ακόμη η αδυναμία της συναγωνισθή το ξένον κεφάλαιον την αναγκάζει να καταφύγη εις μέτρα βίαια δια μέσου του Κράτους και δια της δημιουργίας φασιστικών οργανώσεων κατά της οργανωμένης εργατικής τάξεως, ώστε αύτη (η εργατική τάξις) δια του υποβιβασμού των ημερομισθίων, αυξήσεως ωρών εργασίας κλπ. να πληρώση μέρος ή και το όλον των διαφυγόντων κερδών εκ του ανταγωνισμού του εντοπίου κεφαλαίου με το ξένον και ν' αναλάβη την συντήρησιν των προσφύγων και την εγκατάστασίν των.

3ον Η προσπάθεια αύτη της κεφαλαιοκρατίας έχει ως συνέπειαν την όξυνσιν του αγώνος των τάξεων και μοιραίως την ισχυροποίησιν της επαγγελματικής συνειδήσεως των εργατών και την εξάπλωσιν του Κομμουνισμού.

4ον Ο πολιτικός αγών υπό μορφήν καθεστωτικήν δεν θα συνεχισθή εντός του πολιτικού πλαισίου του αστικού καθεστώτος, ήτοι μεταξύ βενιζελισμού και αντιβενιζελισμού, υπό το σύνθημα της αστικής αβασιλεύτου Δημοκρατίας ή της βασιλευομένης. Τοιαύτη πιθανότης δεν υπάρχει, εκτός εάν το πολιτικόν Κόμμα της εργατικής τάξεως, το Κομμουνιστικόν, δείξει πολιτικήν ανεπάρκειαν και δεν εμφανίση και εις το μέλλον πολιτικήν δράσιν ανάλογον με την περίοδο που διερχόμεθα.

[...]

Η ελληνική κεφαλαιοκρατία [...] δια να έχη την υποστήριξην και του ξένου κεφαλαίου και κατ' ακολουθίαν η οικονομική και πολιτική αυτή υποδούλωσις της χώρας θα έχη ως συνέπειαν δια τους εργάτας και τας λαϊκάς και προσφυγικάς μάζας πολιτικάς και οικονομικάς πιέσεις αγνώστους μέχρι τούδε υπό τη μορφή φασιστικών συλλόγων, διαλύσεως των εργατικών οργανώσεων, κηρήξεως εν διωγμώ του Κ.Κ. και λοιπών άλλων τρομοκρατικών ενεργειών και πράξεων. Άλλωστε η έναρξις του διωγμού έγινε και αι τελευταίαι καταδιώξεις, εξορίαι εις την Μακεδονίαν, Θράκην και αλλαχού αποτελούν ασφαλώς το προοίμιον γενικωτέρου συστηματικού διωγμού. - Το Κ.Κ εγκαίρως προείδε την τοιαύτην τροπήν της καταστάσεως και εγκαίρως προέβλεψε την γενικήν επίθεσιν της αστικής τάξεως. - Αλλά γεννάται το ερώτημα εκ των ανωτέρω, είνε απολύτως επαναστατική η κρίσις; Και αν ναι, τίθεται ενώπιον του προλεταριάτου ζήτημα καταλήψεως της εξουσίας;

Πριν δώσωμεν απ' ευθείας απάντησιν εις τα ανωτέρω ερωτήματα πρέπει να εξετάσωμεν και να αναλύσωμεν ποιός είνε ο θεμελιώδης νόμος των Επαναστάσεων. Και εις το ερώτημα αυτό την απάντηση θα την δώση ο ίδιος ο Λένιν απ' το βιβλίο του ο "Εξτρεμισμός." [...] Μόνον όταν 'κατώτερα στρώματα' δεν θέλουν πλέον το παληό καθεστώς και όταν 'ανώτερα στρώματα' δεν μπορούν να εξακολουθήσουν να ζουν στο παληό καθεστώς, τότε μόνο μπορεί να θριαμβεύση η Επανάστασις. Μ' άλλα λόγια η αλήθεια αυτή εκφράζεται με την πρότασιν: 'η Επανάστασις είνε αδύνατη χωρίς μια Εθνική κρίση γενική και των εκμεταλλευτών και των εκμεταλλευομένων.'

Διότι ναι μεν η κυβερνώσα τάξις ευρίσκεται προ αδιεξόδου και αδυναμίας να κυβερνήση [...] αλλά τα 'κατώτερα' στρώματα των εκμεταλλευομένων ακόμη δεν έφθασαν εις τοιούτον βαθμόν πολιτικής συνειδήσεως ώστε να σκέπτωνται την ανάγκην της επαναστάσεως: και ο ίδιος ο Λένιν λέγει "πρέπει πρώτα-πρώτα να επιτύχουμε να καταλάβη η πλειοψηφία των εργατών (ή εν πάση περιπτώσει η πλειοψηφία των συνειδητών, των σκεπτόμενων, των δρώντων πολιτικώς ηγετών) εξ ολοκλήρου την ανάγκη της επαναστάσεως και να είνε έτοιμη να θυσιάση τη ζωή της γι' αυτήν."

Δια να πραγματοποιηθή ο απαραίτητος αυτός όρος έπρεπε και πρέπει το Κόμμα μας να γίνη Κόμμα μαζών. Πρέπει δε να έχωμεν και την ειλικρίνειαν και το θάρρος να το είπωμεν ότι ακόμη δεν είμεθα Κόμμα μαζών με την πραγματική σημασία του όρου. Εκάναμε όμως πολλά θετικά βήματα προς τα εκεί ώστε να είμεθα αισιόδοξοι δια το προσεχές μέλλον.

Everyone choose sides (The Wrens)

Πολιτικοποίηση του λαϊκού αγώνα

Πολιτικοποίηση του λαϊκού αγώνα

Η εργατική τάξη τιμά το νεκρό της. Η εργατική Ελλάδα τιμά το άξιο παιδί της. Η απάντηση μια: Ενας στο χώμα χιλιάδες στον αγώνα. Το εργατικό κίνημα υποχρεώνεται να επανεξετάσει την οργάνωση του αγώνα του. Υπάρχουν δυο κύριοι λόγοι γι' αυτό. Ο ένας είναι η διασφάλιση της συμμετοχής των εργατών στις κινητοποιήσεις της τάξης. Ο άλλος είναι η διαφύλαξη της πεποίθησης της λαϊκής κοινής γνώμης ότι το εργατικό κίνημα μπορεί να προφυλάσσει το λαό από κάθε λογής επιθέσεις προβοκατόρων. Το εργατικό κίνημα αγγίζει τα υπαρξιακά του όρια. Αυτό σημαίνει νέα οργάνωση.

Απέναντι στην κεντρική αστική κρατική εξουσία και τους παρακρατικούς συμπαραστάτες της να μεταφερθεί η οργάνωση περιφερειακά στις εργατικές και λαϊκές επιτροπές. Να υποχρεωθούν σε διασπορά οι συγκεντρωτικές αστικές δυνάμεις. Να δημιουργηθούν νέα εργατολαϊκά κάστρα. Νέες Κοκκινιές, νέες Καισαριανές. Κάθε εργοστάσιο, κάθε επιχείρηση να μπει υπό καθεστώς δυαδικής εξουσίας. Η αστική τάξη να νιώσει βαριά την ανάσα του επαναστατικού προλεταριάτου. Η περιφρούρηση του αγώνα να γίνει βασική πλευρά της ταξικής συνειδητοποίησης. Σε κάθε επιχείρηση, σε κάθε γειτονιά να οργανωθεί εργατολαϊκός έλεγχος σε κάθε τι που συμβαίνει. Η αστική τάξη να νιώσει τη διασπορά του εργατικού ελέγχου σ' όλη την επικράτεια. Να τρομοκρατηθεί, να νιώσει το φόβο της ανατροπής της εξουσίας της. Οι πολιτικοί των αστικών κομμάτων να υποχρεωθούν ή να εγκαταλείψουν τα κόμματά τους και την αστική εξουσία ή να κυλήσουν στο βόρβορο της λαϊκής χλεύης. Οργάνωση περιφρούρησης. Ο ακρογωνιαίος λίθος, οργάνωση του εργατικού κινήματος. Μια νέα οργάνωση προστασίας λαϊκού αγώνα μπαίνει στην ημερήσια διάταξη.

Μόνο μπούφοι της αστικοφιλελεύθερης και αστικοδημοκρατικής φλυαρίας δεν το καταλαβαίνουν αυτό. Η αστική τάξη στα όρια της χρεοκοπίας της επιστρατεύει δυνάμεις της από το κοινωνικό περιθώριο και τις βαφτίζει «υγιείς δυνάμεις του Εθνους». Ο αγώνα θα 'ναι μακρύς και κακοτράχαλος. Στην πορεία του θα δημιουργήσει περιδινήσεις που ο φίλος θα γίνεται εχθρός κι ο εχθρός φίλος. Εκείνο που μένει για το εργατικό κίνημα είναι το ιδεολογικό, πολιτικό και οργανωτικό του έρμα. Είναι αγώνας της ταξικής ολότητας χωρίς περιχαρακώσεις και δογματισμούς. Η περιφρούρηση, αυτός ο βασικός κρίκος της εργατικής αγωνιστικής αλυσίδας είναι χρέος πριν απ' όλα της τάξης. Εάν δεν κατανοηθεί πρακτικά αυτό, εάν μείνει στο στενό πλαίσιο μιας αγωνιστικής μειοψηφίας θα αποτύχει. Θα είναι πάντα επιρρεπής κι ευάλωτη σε ποικίλες πιέσεις. Πέραν όλων των άλλων βασικό ζήτημα της αναγνώρισης του εργατικού κινήματος ως φερέγγυου καταλύτη της αστικής κυβερνητικής κρίσης εξουσίας από μεγάλα κοινωνικά στρώματα είναι η γνώση και συμμετοχή του στο σύνολο των εθνικών προβλημάτων.

Αυτά θα αρχίσουν να βγαίνουν έντονα στην επιφάνεια όταν το αστικό πολιτικό σύστημα κρίνει ότι πρέπει να μπουν στη ζυγαριά της πολιτικής θολούρας. Η αντιμετώπισή τους με εθνικά, λαϊκά, πατριωτικά, διεθνικά κριτήρια από το εργατικό κίνημα θα επιβεβαιώσει στην κοινή γνώμη την ταυτότητά του ως άξιος λαϊκός κυβερνητικός εντολοδόχος. Το πρόβλημα της περιφρούρησης του λαϊκού αγώνα είναι υπαρκτό, όχι μόνο από τα γεγονότα της πανελλαδικής απεργίας στο Σύνταγμα. Είναι κι από τις νέες εισαγόμενες πολιτικές κι οργανωτικές δομές του αστικού συστήματος. Εφόσον η αστική τάξη ξεκίνησε ένα νέο κύκλο υπαρξιακής ανανέωσης σε συνθήκες καθολικής κρίσης, είναι επόμενο να απλώσει το εγχείρημα και στην ανανέωση της οργανωμένης αντιμετώπισης των εργατολαϊκών αντιδράσεων. Αυτό σημαίνει ό,τι το χειρότερο. Η παρακολούθησή του από αντίστοιχες λειτουργίες του εργατικού κινήματος καθίσταται αναγκαία. Ασφαλώς δεν πρόκειται για υποκατάσταση της πολιτικής από την οργανωτική αποθέωση. Πρόκειται για την οργανωτική θωράκιση της πολιτικής.

Ολα στη βάση τους είναι πολιτικά. Αυτό φαίνεται κι από τον εξελισσόμενο χαρακτήρα των απεργιών. Ενώ ξεκινούν από τα συνδικάτα με βάση συνδικαλιστικό περιεχόμενο, εύκολα και γρήγορα μετατρέπονται σε πολιτικές με αντικυβερνητικό περιεχόμενο. Είναι δείγμα της βαθιάς κρίσης του αστικού καθεστώτος με έκφραση την κυβερνητική κρίση. Το φαινόμενο αυτό προετοιμάζει και οδηγεί σε μελλοντική κήρυξη γενικής πολιτικής απεργίας σε δεδομένη στιγμή που η αστική διακυβέρνηση θα γίνει εντελώς ανέφικτη κι η εργατολαϊκή αντίδραση θα είναι έτοιμη και πολιτικά ώριμη να αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας στο όνομα και για λογαριασμό της κοινωνικής ολότητας.

Αντώνης ΔΑΜΙΓΟΣ

Πηγή: Ριζοσπάστης

Κοκτέιλ Μολότωφ 48-55

#48

Η ανεκτικότητα απέναντι στο άκουσμα της λέξης "κομμουνισμός" στους κόλπους της αστικής και μικροαστικής τάξης είναι ευθέως αντίστροφη προς την βιωσιμότητά τους ως τάξεων: όσο ο αστός και ο μικροαστός αισθάνονται ταξικά ασφαλείς, επιτρέπουν στον εαυτό τους κατ' εξαίρεσιν μια ωραία, νοσταλγική βόλτα στα χωράφια της "κομμουνιστικής ιδέας" -- ως "ιδέας" φυσικά, δηλαδή ως ενός πράγματος του οποίου η θελκτικότητα είναι συνώνυμη με τον μη πραγματοποιήσιμο χαρακτήρα του. Όταν η ταξική αυτή ασφάλεια χάνεται, χάνεται μαζί της και το τελευταίο ψήγμα ανεκτικότητας απέναντι σε τέτοιου είδους λαθραίους συναγελασμούς με ουτοπίες, και το "ανοιχτό πνεύμα" το διαδέχεται το λυσσαλέο μένος και η ανοιχτή έχθρα.

Αντιμέτωπος μ' αυτή την κατάσταση, ο αισιόδοξος κομμουνιστής σκέφτεται: το ότι αυξάνονται κάθετα αυτοί που εύκολα με αποκαλούσαν σύντροφο και εξίσου εύκολα αποκηρύσσουν τις ιδέες μου μετά βδελυγμίας είναι σημάδι του ότι οι ιδέες μου βρίσκονται ένα τόσο μικρό βηματάκι κοντύτερα στο να γίνουν πραγματικότητα. Η έχθρα των αστών απέναντί μου αυξάνεται όσο αυξάνεται και η εκμεταλλεύσιμη για την δική μου πλευρά επέλαση της πραγματικότητας που τους φέρνει σε κατάσταση υστερίας.

Ο απαισιόδοξος κομμουνιστής σκέφτεται: είναι ακριβώς οι παρακμάζουσες τάξεις που δίνουν την έγκριση και σφραγίδα τους σε ό,τι το αποτρόπαιο και αιματηρό στην ιστορία. Γιατί στα μάτια τους, και όχι αδικαιολόγητα, η αποσύνθεσή τους φαντάζει ως καταστροφή του κόσμου όλου -- και έτσι επιθυμούν και απεργάζονται μια καταστροφή ακόμα μεγαλύτερη, τόσο μεγάλη ώστε να ανατρέψει τις ολέθριες για τους ίδιους συνέπειες της πρώτης.

#49

Ανάμεσα στην δευτέρα παρουσία ενός επαναστατικού Κομμουνιστικού Κόμματος και την δευτέρα παρουσία ενός Επαναστατικού Κόμματος που φυσικά ομολογείται ότι δεν υπάρχει ακόμα αλλά διαβεβαιώνεται ότι θα έλθει, φτάνει βέβαια πρώτα να διαλυθεί στα εξ ων συνετέθη το υπάρχον Κομμουνιστικό Κόμμα, προτιμώ την πρώτη: θα πάρει σαφώς λιγότερο χρόνο, μιας και είναι ευκολότερο να φυτρώσει κάτι αληθινό απ' την αφελή πίστη παρά από την ενσυνείδητη απάτη.

#50

Χρειάζεται πάρα πολύ μεγάλη εξυπνάδα σε έναν μορφωμένο άνθρωπο για να μπορέσει να εξαπατήσει το ταξικό ένστικτο ενός αμόρφωτου εργάτη. Και επειδή η πάρα πολύ μεγάλη εξυπνάδα είναι σπάνια, οι μορφωμένοι άνθρωποι αρκούνται συνήθως στο να εξαπατούν τον εαυτό τους ότι το κατάφεραν, ενώ στην πραγματικότητα εξαπάτησαν μόνο άλλους, εξίσου έξυπνους με αυτούς μορφωμένους ανθρώπους.

#51

Τι δυστυχία, αυτή των ανθρώπων που διατείνονται ότι, αν και πολύ θα ήθελαν να είναι με το μέρος των καταπιεζόμενων και εκμεταλλευόμενων τάξεων, ωστόσο δεν τις βρίσκουν πουθενά! Ευτυχώς που, όταν χρειαστεί, τους βρίσκουν πρώτες αυτές.

#52

Άσχημα νέα: το γεγονός ότι θα βρεις πολύ περισσότερους ανθρώπους που ελκύονται απ' τη φράση "ένα φάντασμα πλανιέται πάνω απ' την Ευρώπη" από ότι ανθρώπους που ελκύονται απ' τη φράση "υπαρκτός σοσιαλισμός" δεν οφείλεται απλώς στο γεγονός ότι η πρώτη είναι πιο ποιητική. Για τον κομμουνισμό ισχύει ό,τι και για τους κομμουνιστές: αγαπιούνται τόσο περισσότερο όσο λιγότερο γίνεται αντιληπτό ότι υπάρχουν.

#53

Η σημερινή αστική τάξη επιθυμεί διακαώς να ξαναγράψει την ιστορία της κρίσης ως παραμύθι της ωραίας κοιμωμένης: αδημονεί για την στιγμή που της δίνεται το σωτήριο φιλί και αφυπνίζεται, λευτερωμένη επιτέλους από τον θανατερό της ύπνο με τους διαρκείς εφιάλτες του. Για όσους δεν αρέσκονται στα ορθόδοξα παραμύθια, απ' την άλλη πλευρά, το ενδιαφέρον δεν έγκειται στην αναμονή του πρίγκηπα που λέγεται "πνευματική και ηθική αφύπνιση", αλλά στην σωστή δοσολογία απ' το φαρμάκι της άσχημης και δύσμορφης μάγισσας με τα μήλα. Το όνομά του είναι: εξεγερμένη ταξική συνείδηση.

#54

-Πώς φοβίζουν τα παιδιά τους να φάνε το φαγητό τους στη χώρα των τεράτων;

-Τούς λένε ιστορίες για μας, δεν τό ξερες;

#55

Σύμφωνα με πολλούς σημερινούς κινηματίες --ανάμεσά τους, και αυτούς που προκρίνουν τη διαφωνία με άλλους με μέσα άλλα από λεκτικά κοκτέιλ μολότωφ-- ο μαρξισμός είναι ξεπερασμένος και αδυνατεί να απευθυνθεί στις σύγχρονες συνθήκες και συσχετισμούς.

Στην κατεύθυνση της επεξήγησης των πρακτικών συνεπειών τούτης της θέσης, καλό θα ήταν να θυμίσουμε σε τι συνίστατο ο Μαρξισμός, τι είδους κοκτέιλ έφτιαχνε. Το κοκτέιλ Μαρξισμός λοιπόν συνίστατο στην κριτική επεξεργασία και μετασχηματισμό τριών συστατικών:

1/3 Φιλοσοφία (γερμανική, κατά προτίμηση Χέγκελ)

1/3 Πολιτική οικονομία (αγγλική, κατά προτίμηση Ρικάρντο και Σμιθ)

1/3 Επαναστατική πολιτική πρακτική (γαλλική, κατά προτίμηση 1789-94, 1848, 1871)

Ας δούμε τώρα τα οψιόν μετα-μαρξιστικών κοκτέιλ που, σε αντίθεση με το παραπάνω απαρχαιωμένο και ανεδαφικό μιξ, "προσαρμόζονται στις συνθήκες της εποχής μας":

1. Κοκτέιλ "Αχαχούχα": 

1/3 Λαζόπουλος

1/3 Ράδιο Αρβύλα

1/3 Πιτσιρίκος

2. Κοκτέιλ "Κολωνάκι":

1/3 Athens Voice

1/3 Lifo

1/3 ποιητικός-μεταφυσικός-αισθαντικός-λυρικός αριστερισμός σε "ανένταχτο" μπλογκ της αρεσκείας σας

3. Κοκτέιλ "ΚουλτουροΑυτονομία":

1/3 Καστοριάδης με ολίγη Άρεντ

1/3 Νέγκρι και Χαρτ (ή Χόλογουεϊ)

1/3 Μπούχτσιν (ή Ντελέζ/Γκαταρί ή Ντεμπόρ)

4. Κοκτέιλ "Μπάχαλο":

1/3 Μπακούνιν (ή Κροπότκιν)

1/3 Νετσάγιεφ (ή ταινίες του Νικολαϊδη αν δεν βρίσκετε)

1/3 Ποδοσφαιρική θύρα οργανωμένων της αρεσκείας σας (ή ταινίες Σταμάτη Γαρδέλη/Γιάννη Δαλιανίδη αν δεν βρίσκετε)

5. Κοκτέιλ "Πατριωτικόν"

1/3 Καραμπελιάς (ή Θεοδωράκης)

1/3 Κονδύλης

1/3 Εθνοαπελευθερωτικό κίνημα της αρεσκείας σας

6. Κοκτέιλ "Κουλουβάχατα"

1/3 Μπλογκ με κοκτέιλ #1

1/3 Μπλογκ με κοκτέιλ #2

1/3 Μπλογκ με κοκτέιλ #5

ή

1/3 Μπλογκ με κοκτέιλ #2

1/3 Μπλογκ με κοκτέιλ #3

1/3 Μπλογκ με κοκτέιλ #4

Καλές καταπόσεις! Άσπρο πάτο!

Πρώτη δημοσίευση: Clamorous Being

«Μια μικρή τζούρα από το εκφασισμένο(;) μέλλον μας» (ή αλλιώς: το νου σου εργάτη)

Θεωρούμε ότι τα σημερινά (πρωτόγνωρα για την ιστορικά διαμορφωμένη ελλαδική πολιτική κουλτούρα) γεγονότα στις παρελάσεις είναι πολύ επικίνδυνα και ανησυχητικά όχι τόσο για την αστική δημοκρατία, αλλά κυρίως για την αποτύπωση του πολιτικού συσχετισμού κεφαλαίου-εργασίας μέσα σε αυτήν. Το Ιούνιο σε αυτό το ιστολόγιο είχαμε γράψει ένα κείμενο με τίτλο «Δεν θα περάσουν», με το οποίο κρούαμε τον κώδωνα του κινδύνου αναφορικά με την ανάπτυξη τάσεων, πρακτικών και σημειολογιών, οι οποίες οδηγούν σε εκφασισμό, διαβλέποντας ως κομβικά σημεία σε αυτήν την διεργασία αφενός τα αντι-μεταναστευτικά πογκρόμ του Μαΐου και αφετέρου το «κίνημα των αγανακτισμένων». Αν τον Ιούνιο, ότε και γράψαμε το κείμενο, διατηρούσαμε μια επιφύλαξη γι’ αυτά που γράφαμε, σήμερα είμαστε αναγκασμένοι να πούμε ότι η ζωή επαληθεύει αυτές τις ανησυχίες με πολύ ανησυχητικό τρόπο.

Για εμάς οι σημερινές ματαιώσεις των παρελάσεων συνιστούν δυναμική και κεντρική εκδήλωση του εθνικιστικού υπόγειου ρεύματος, το οποίο υποβόσκει μέσα στην ελληνική κοινωνία. Αν θέλετε να το πάμε ακόμα παραπέρα, μπορούμε να πούμε ότι για όποιον έχει μελετήσει τη μεσοπολεμική ανάπτυξη του φασισμού και γνωρίζει ότι το «κιτς» είναι η βασική πολιτισμική συνθήκη για την φασιστική πολιτισμική ηγεμονία, τότε ένας τέτοιος άνθρωπος, μπορεί να βρει στα σημερινά γεγονότα την απογείωση του «κιτς».

Τεκμηριωτικό της παραπάνω διαπίστωσης είναι το ότι πάνδημος ο «εθνικιστικός/πατριωτικός χώρος» από τις «αριστερές», τις πασόκικες και μέχρι τις εθνικοσοσιαλιστικές του εκφράσεις πανηγυρίζει για τα σημερινά γεγονότα και παραδέχεται την άμεση και πρωταγωνιστική του εμπλοκή σε αυτά.

Σήμερα λοιπόν, αν στις 19-20 Οκτώβρη «έπαιξε μπάλα» η «αριστερά» και κομμάτια από τη μισθωτή εργασία, «έπαιξε μπάλα» ο «εθνικιστικός χώρος» και κομμάτια από τη μικροαστική μάζα. Το δυστύχημα είναι ότι ενώπιον της «κοινωνίας του θεάματος» ο «εθνικιστικός χώρος» έχει σημειολογικά να επιδείξει πολιτική νίκη με την ματαίωση των παρελάσεων και την αποχώρηση των εκπροσώπων του Κράτους, ενώ το εργατικό κίνημα έχει να επιδείξει σε αυτήν την σημειολογική αντιπαράθεση ενώπιον της «κοινωνίας του θεάματος» δεκάδες τραυματίες και έναν νεκρό.

Από την άλλη, η ανάπτυξη της παραπάνω περιγραφόμενης τάσης είναι πλήρως ενταγμένη σε αστικούς και κρατικούς σχεδιασμούς, που αφορούν την πολιτική διαχείριση της «ελληνικής κρίσης». Γι’ αυτό και η αστυνομία είχε, απ’ ό,τι αποκαλύπτεται, ρητές εντολές να μην αποτρέψει τις σημερινές εκδηλώσεις. Με αυτήν την έννοια τα σημερινά γεγονότα είναι ακόμα ένα ψηφίο στο συνολικότερο ψηφιδωτό της αστικής στρατηγικής εις βάρος του προλεταριάτου, το οποίο μάλιστα όσο οξύνεται ο κοινωνικός ανταγωνισμός τόσο θα αποκτά και μεγαλύτερο ειδικό βάρος.

Δεν είναι μετά ταύτα για μας το ζητούμενο η υπεράσπιση της δημοκρατίας, αλλά να δείξουμε ότι ο εκφασισμός ως βέλος μες στην φαρέτρα του αστισμού στην πάλη του κατά του προλεταριάτου, δήλωσε σήμερα δυναμικά παρών. Γι’ αυτό εξάλλου και δεν υπάρχουν στην ανάλυσή μας θολές αταξικές έννοιες όπως «λαός», «έθνος», «κόσμος», «πατρίδα» κλπ. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στο εθνικοσοσιαλιστικό εννοιολογικό πλαίσιο η «εθνο-λαϊκή κοινότητα» και το «δίκαιο κράτος» ήταν οι πρωταρχικές αναφορές. Αν χάσουμε λοιπόν τα ταξικά μας γυαλιά, θα κάνουμε ότι κάνει σήμερα η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, να πανηγυρίζουμε δηλαδή για τον «λαό» και την «οργή».

Χρειάζεται να καταλάβουμε ότι η ματαίωση της παρέλασης στη Θεσσαλονίκη, ο ψαλμός του εθνικού ύμνου, τα συνθήματα που ακούστηκαν, οι ελληνικές σημαίες, το «οι προδότες στο Γουδί-ο Βελουχιώτης στην Βουλή», οι παραδομένες στην πυρά γερμανικές σημαίες-όλο αυτό το σημειολογικό σύμπαν, το οποίο αναδείχθηκε σήμερα με σχεδόν εμετικό τρόπο, κουβαλούν από πίσω τους κοινωνικές σχέσεις, εκφράζουν την αγανάκτηση και την ανημπόρια του μικροαστού-μικροϊδιοκτήτη, τις ματαιωμένες προσδοκίες που είχε καλλιεργήσει η καπιταλιστική ανάπτυξη, την αίφνης συντετριμμένη εθνο-μαλακία, η οποία φούσκωσε απότομα την περίοδο 1995-2004 και πάει λέγοντας. Το συναίσθημα «λαϊκή οργή» ως αυτονομημένη από τις κοινωνικές σχέσεις πολιτική δυναμική δεν μας λέει τίποτα. Αν θέλετε η φασιστική προπαγάνδα είναι που στοχεύει στο θυμικό, ενώ η κομμουνιστική στις ταξικές ανάγκες και επιθυμίες.

Οι μικροαστοί είναι κοινωνικό υποκείμενο χωρίς χαρακτήρα, πλήρως έκθετοι στον αστισμό, εύκολα μετατρέψιμοι σε όχλο, εύκολα χειραγωγήσιμοι από τον πολιτικό εσμό, ο οποίος οργάνωσε τα σημερινά γεγονότα. Το επικίνδυνο με τα σημερινά γεγονότα, είναι ότι η κοινωνική τάση εκφασισμού τείνει να προσλάβει πιο συγκροτημένα και μορφοποιημένα πολιτικά χαρακτηριστικά. Αν αυτή η εξέλιξη συνδεθεί περαιτέρω με συγκεκριμένες πολιτικές οργανώσεις και σχηματισμούς, τότε θα αποκτήσει οργανικότητα και θα καταστεί «κίνημα». Σε αυτήν την περίπτωση όσοι μιλάνε για εργατικές ομάδες αυτοάμυνας και περιφρούρησης στις γειτονιές και στους χώρους δουλειάς θα σταματήσουν ξαφνικά να είναι γραφικοί.

Ο ΣΥΡΙΖΑ στο παραπάνω παιχνιδάκι έχει έντονο μερίδιο ευθύνης και δεν το κρύβει. Αντικειμενικά λειτουργεί ως σοσιαλφασισμός, όπως τον εννοούσε η Γ’ Διεθνής. Να απαγκιστρωθεί από τον επικίνδυνο τυχοδιωκτισμό του, όποιος συνεπής αριστερός άνθρωπος τον πιστεύει και συγχρόνως πιστεύει και στην εργατική τάξη.

Η εργατική τάξη είναι τάξη με ιστορικό χαρακτήρα. Ο εργάτης μπορεί να καταλάβει την ρίζα της κακοδαιμονίας. Ο εργάτης έχει τη δύναμη μέσα από την παράλυση της παραγωγής να προκαλέσει ρήγματα στην αστική Κυριαρχία. Ο εργάτης, η στρατηγική του και η κουλτούρα του μπορεί να ηγεμονεύσει επί των υπόλοιπων καταπιεζόμενων στρωμάτων και να οδηγήσει έτσι στην κοινωνική απελευθέρωση. Η εναλλακτική απέναντι στην επίθεση του κεφαλαίου δεν είναι το «όλοι μαζί» αλλά η εργατική τάξη ηγέτιδα του αντι-ηγεμονικού μπλοκ κοινωνικών δυνάμεων. Αν η εργατική τάξη αυτή τη στιγμή φαίνεται στους μικροαστούς αριστερούς διανοούμενους να είναι λιγότερο «συγκρουσιακή» από τους μικροαστούς, αυτό γίνεται επειδή ακριβώς είναι τάξη με χαρακτήρα και ξέρει αφενός ότι για να χτυπήσει τη γροθιά στο μαχαίρι πρέπει αυτό να είναι λυγισμένο και αφετέρου ότι η φασίζουσα εθνικιστική εκτροπή είναι θανάσιμος κίνδυνος πρώτ’ απ’ όλα γι’ αυτήν και για ολόκληρη την κοινωνία…Η ευθύνη για να αναλάβει το ρόλο της η εργατική τάξη πέφτει ακέραια στις πλάτες των κομμουνιστών.

ΥΓ: Τα σημερινά «κατορθώματα» των «αγωνιζόμενων ελλήνων» δεν έχουν καμία σχέση με την αξιοπρεπή, πραγματικά αντιστασιακή και παραδειγματική στάση μαθητών, οι οποίοι είτε έστρεψαν το κεφάλι στους εκπροσώπους του Κράτους είτε παρέλασαν με υψωμένες τις γροθιές τους. Μόνο αυτοί τίμησαν το λαϊκό ΟΧΙ…Είναι αθλιότητα του φασισμού και του σοσιαλφασισμού που προσπαθεί να εμπλέξει το αγωνιζόμενο κομμάτι της μαθητιώσας νεολαίας των λαϊκών οικογενειών, στα καμώματά του.

Πηγή: Μενόκιο